De onderstaande historische feiten zijn ons ter beschikking gesteld door de heer H. Kuner van www.rijwiel.net

rond 1900: In Amsterdam beginnen Leman Alexander Velleman (Jzn.)en Abraham Gompert Verdoner een ijzerwarenhandel, en vermoedelijk niet veel jaren later wordt ook in rijwielen gehandeld. 1909: Velleman & Verdoner beginnen met de verkoop van fietsen onder het eigen merk "The Magnet". Van een eigen productie is echter nog geen sprake. 1922: V & V willen naast hun groothandel aan de Prins Hendrikkade nu ook een volledige fietsenfabriek oprichten. Daarvoor nemen zij Jacobus van den Berg in dienst, die in Engeland al meerdere jaren ervaring in de rijwielbranche had opgedaan. Hij zet in de Gieterstraat nr. 5 in Amsterdam een kleine fabriek op waar de Magnet-rijwielen worden gebouwd. 1926: Na een brand verhuist Velleman & Verdoners' Rijwielindustrie naar een groot en modern fabrieksgebouw aan de Asterweg in Amsterdam-Noord. Als merknaam wordt nu gewoon het Nederlandse "Magneet" gevoerd.

magneet_adam

(Magneet aan de Asterweg in Amsterdam Noord (twee jaar later door brand verwoest)

1928: Ook op de nieuwe locatie wordt de NV Magneet Rijwielenfabriek Velleman & Verdoner geteisterd door een brand, die een deel van de fabrieksgebouwen in de as legt. In plaats van een herbouw koopt Magneet een leegstaande fabriek aan de Groenesingel in Weesp. Kort daarna worden de groothandelsactiviteiten aan de Prins Hendrikkade beëindigd. 1931: Magneet, dat tot nu toe zoals iedereen vrijwel uitsluitend zwarte toerfietsen maakte, komt met een serie bruin gemoffelde, verchroomde fietsen op de markt. 1933: De directie van Magneet verandert: het aandelenpakket Velleman (50 %) wordt overgenomen door J. van den Berg, die samen met Gerrit Verdoner de nieuwe leiding vormt. Inmiddels heeft Magneet een gepatenteerde fiets met kruisframe op de markt gebracht, die als "Stafiets" wordt verkocht. 1934: Magneet bouwt baanracefietsen voor de bekende wielrenner Cor Blekemolen. Daardoor worden ook andere wielrenners aangetrokken en ontstaat de eerste Nederlandse wielrenners-profploeg. Renners uit deze ploeg behalen in de komende jaren talrijke grote successen, ook op internationaal niveau. Tegelijkertijd legt Magneet in haar productieprogramma het accent steeds meer op de zogenaamde sportfietsen, dus lichtere fietsen voor ondermeer toeristische doeleinden - in feite de voorloper van de latere "gewone stadsfiets". In Engeland en Frankrijk zijn deze fietsen in de jaren dertig al tamelijk gewoon, in Nederland loopt Magneet hiermee voorop. 1940: Na de inval van de Duitsers in Nederland krijgt Magneet het moeilijk: Verdoner is joods, en het bedrijf wordt ook als joods beschouwd en dus in de loop van de oorlog grotendeels ontmanteld. Verdoner duikt onder, Van den Berg oefent de leiding uit onder toezicht van een Duitse beheerder. In 1942 moet Magneet de gebouwen ontruimen om plaats te maken voor Fokker. Het inmiddels sterk gereduceerde bedrijf vindt een onderkomen aan de Achtergracht in Weesp. 1945: Na de oorlog krijgt Magneet de gebouwen niet meer terug. Verdoner wordt ziek (kanker) en overlijdt in 1947. Van den Berg koopt de familie Verdoner uit. brand_1948

(De brand op 21 en 22 februari 1948 verwoest de fabriek aan de achtergracht.)

1948: De Magneet-fabriek aan de Achtergracht wordt opnieuw door brand gedeeltelijk verwoest. Van den Berg koopt uiteindelijk de Villa Casparus in Weesp, de oude woning van een van de directeuren van Van Houten's chocoladefabriek. Na een verbouwing ontstaat een zeer modern ingerichte fabriek. Villa_Casparus_1948

Villa Casparus (1948)

Begin jaren vijftig wordt ook de productie van hulpmotor-/bromfietsen ter hand genomen. Eind 1952 wordt de bedrijfsnaam gewijzigd in Magneet Rijwielen- en Motorenfabriek NV. Wat de fietsen betreft profileert zich Magneet nog steeds vooral met sportfietsen, die nu in Nederland doorbreken. Maar Locomotief uit Amsterdam is qua verkoop hierin succesvoller dan Magneet. 1956: J. van den Berg overlijdt. Zijn zonen J.R. van den Berg en E.H. van den Berg nemen de leiding over. 1965: Magneet sluit een contract met Peugeot en wordt importeur van Peugeot-bromfietsen voor Nederland. Daarnaast blijft Magneet zelf zware brommers produceren, waarvan veel in de export gaat. 1966: In het kader van de vouw- en minifietsmode brengt Magneet het mooi vormgegeven model ABC op de markt, dat goed verkoopt en ook veel geëxporteerd wordt (VS). 1969: Magneet is een voor Nederlandse begrippen middelgrote tot grote fietsenfabriek, maar kan zich niet aan de heersende trend naar grootschaligheid onttrekken. Veel bedrijven in de rijwielbranche fuseren in die tijd of gaan failliet. Uitbreidingsmogelijkheden heeft Magneet in Weesp niet, en J.R. van den Berg is zeer kritisch wat fusies betreft. Uiteindelijk besluit hij om de rijwielproductie aan Batavus te verkopen. Magneet blijft als handelsonderneming voortbestaan, inclusief het importeurschap van Peugeot bromfietsen.

brand_1976

Brand in 1976, "Magneet brand weer"

1976: Met het verlopen van het contract met Peugeot en ook vanwege het feit dat de nu 60-jarige J.R. van den Berg geen opvolger meer heeft, wordt Magneet aan het einde van het jaar opgeheven.